Pierwsze co zobaczyłam po wylądowaniu to całe klomby strelicji , które rosną tam jak nasze forsycje, a sam kwiat jest symbolem tej wyspy. Najpiękniejsze okazy olbrzymich afrykańskich odmian obejrzałam w tutejszym ogrodzie botanicznym ,o którym bedzie niżej.

Za sprawą wpływu oceanu oraz podzwrotnikowego klimatu , Madera nazwana jest krainą wiecznej wiosny. Amplituda temperatury w nocy i w dzień jest tu niewielka. Lato nie zabija upałem,  zima natomiast jest ciepła -około 20 stopni i częstuje ciepłym deszczem , szczególnie na północy wyspy. Klimat jest tu łagodny i wręcz idealny na górskie eskapady.

A jest gdzie pochodzić ponieważ Madera jest wyspą wulkaniczną i niemalże wystaje z Atlantyku ostrymi szczytami i wysokimi klifami. Jeżeli jest zejście do oceanu to składa się z kamieni, a raczej głazów. Nieliczne plaże piaszczyste zrobiono z piachu przytransportowanego z Afryki. Raczej nie jest to wyspa do leżakowania, ale każdy robi ,oczywiście ,co chce.  Ciekawostką są naturalne baseny, powstałe w przybrzeżnych skałach, do których co jakiś czas wlewa się oceaniczna woda.

 Góry są niewątpliwą atrakcją Madery i udałam się tam możliwie najszybciej.. czyli jak tylko przekonałam 10 latka, że w górach jest fajnie.  Najpopularniejszy a za razem najbardziej wymagający górski szlak PR1Vereda wiedzie przez dwa najwyższe szczyty Madeiry – Pico Ruivo i Pico de Areeivo . Latem widoczność jest doskonała , zimą wyjście ponad linię chmur gwarantuje bajkowe widoki. Ścieżki są przyzwoicie przygotowane , oznaczone i zabezpieczone. Podczas wspinaczki poczułam się jak w naszych Tatrach Zachodnich a momentami ekspozycja dorównywała Wysokim. Tak więc,  dobrze mieć lekkie górskie buty lub buty do biegania z agresywniejszym bieżnikiem. 

Oprócz zdobywania górskich sztajf można spacerować także nieco łagodniej, wraz z szumem wody i w towarzystwie wodospadów. Dla mnie była to ciekawostka  ,dla miejscowych wspaniałe rozwiązanie nawadniania wyspy.
Aby transportować wodę ,z północy na południe wyspy, do miast i upraw ,w XVI w., zbudowano tu system liczący około 3000 km otwartych , murowanych koryt zwanych lewadami. Część zaadoptowano na szlaki ,przeprzyjemne do spacerowania ponieważ łagodnie trawersują zbocza lub płyną tunelami przez góry. Czołówka przydawała się też w ciągu dnia. Estetyczno-przyrodnicza przygoda rozpoczyna się u źródeł lewad, w żlebach i górskich strumieniach otoczonych niezwykłą roślinnością .

Jak góry i deszcz to muszą być wodospady. Te najsłynniejsze są opisane w necie i łatwo do nich dotrzeć. Moje „palcem po mapie” ,znaczy często : na pewno będzie tam jakaś ścieżka..

Łażąc po wyspie ,wspominałam film „Miłość szmaragd i krokodyl” w którym Kathleen Turner i Michael Douglas przedzierali się przez dżunglę. Wyobraźnia za daleko nie pogalopowała ,ponieważ maderska dżungla jest bezpieczna,  nie ma praktycznie zwierząt ani jadowitych owadów, no i nikt mnie nie gonił. Dość szybko podchodził tylko zmrok, ale tego na szlaku już znam. Jednak idąc do wodospadu Poça das Pultas wzdłuż potężnego zbocza, dziękowałam w duchu lokalesom , że rzucili w krzaki kilka desek ze strzałkami. Mimo że „droga” do niego była śliska i nieoczywista ,sam wodospad zajął pierwsze wodospadowe miejsce w moim sercu, wygląda jak wyjęty z raju, woda w nim rześka a jego szum jest jedynym dźwiękiem w okolicy.

Mówiłam, że bezpiecznie.. niekwestionowaną przygodą wyjazdu ,zmiękczającą moje bohaterskie nogi w kolanach, była wyprawa do najwyższego wodospadu- mierzącego 150 m Cascata Aqua d’alto. Trudno tam trafić. Po przydługim wertowaniu internetu, ukryta w trzcinach i krzakach lewada była dobrym tropem. Jednak nie dane było dojść do samego wodospadu.

U swego źródła, lewada zmieniła się w kamienisty potok a dalsza droga oznaczała spacer bez butów po wodzie i omszałych głazach. Jak bardzo chce dojść do wodospadu? Bardzo.. sznurówki więc już w ręku. 
W tym momencie słychać trzask , grzmot bardziej, gdy ze 150m  ściany nade mną oberwała się skala wielkości przyczepy kempingowej i z hukiem rozbiła się o pobliskie zbocze. Konsternacja ..i chwila zastanowienia zmieniła się w decyzję , gdy kolejny raz erozja dała o sobie znać i posypały się następne głazy.

Czasem góra nie puszcza Cię na szczyt, czasem wodospad chce pozostać w samotności. Przyrodę słucham i szanuję.. i mam po co wracać na Maderę- jeszcze raz spróbować zaprzyjaźnić się z Aqua d’alto.  

Pokora. A w tle niezdobyty Aqua d’alto

Jardin botãnico oraz Monte Palace de Madeira to ogrody nie z tej ziemi.. a może właśnie z tej bo pełne są roślin o niebywałej urodzie z przeróżnych zakątków świata. Niektóre sprowadzane pół legalnie ale w celu ważnym. Są to gatunki zagrożone wyginięciem , które na Maderze mają doskonałe warunki do wzrostu i rozwoju. Olbrzymie okazy z rejonów zwrotnikowych i równikowych ale także endemiczne gatunki roślin.  Potężna dawka dendrologicznej wiedzy, utknęłam tam na dłużej.

Do ogrodów prowadzi niezła sztajfa. Można tam wjechać kolejką ze stolicy Funchal, autem lub z buta. Atrakcją Madery jest zapoczątkowany w 1850 roku zjazd w wiklinowych saniach sterowanych przez dwóch mężczyzn.. nie porwał mnie ten pomysł, nie mój klimat i forma podróżowania. Zeszłam więc prosto do miasta ,uroczą ścieżką pachnącą eukaliptusami- City Levada.

Maderskie miasteczka poprzyklejane są do górskich zboczy a o poziom tam trudno. W jednym takim , Ponta Delgada, zobaczyłam szyld „antiquario”. Nie omijam, weszłam więc po filiżankę do espresso i usłyszałam tam historię ,która rzuciła zupełnie inne światło na wyspę.

Starszy pan ,oraz 7 miejscowych kotów ,przyjęli nas serdecznie biegłą angielszczyzną… głównie Pan, koty miały dziwny akcent. Pan polecił szczególnie jemu bliskie , w górach Madeiry, miejsce –las wawrzynolistny laurisilva przy kraterze Fanal.

Wpisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO, relikt sprzed 15 mln lat, który przerwał epokę lodowcową , ale nie tylko . I tu zrobiło mi się naprawdę smutno gdy uprzejmy Pan zakończył swą opowieść. Odkrywcy Madery z 1419 roku nie mieli jak osiedlać się w gęstych lasach .. karczowali więc i palili drzewa jak leci. Wyspa płonęła 7 lat.. Do płaskowyżu ogień nie dotarł i tam las trwa nieruszony ,o czym świadczą drzewa laurowe o ogromnych ,w przekroju poprzecznym  pniach, położone wiatrem ku ziemi i niczym łokciami podparte konarami wyrośniętymi w glebę.

Stojąc między tymi olbrzymami we mgle, czułam respekt do przemijającego czasu i potęgi przyrody, której coraz trudniej bronić się przed ludzkim pragnieniem posiadania..  .

Na koniec i na zachód słońca, został przylądek św Wawrzyńca -Ponta de São Lourenço czyli wschodni kraniec wyspy opasany przyjemnym szlakiem PR8 .

Po bezdrzewnym, wulkanicznym terenie idzie się ścieżką 4 km w jedną stronę a ogromne klify i rozbijające się o nie seledynowe fale robią duże wrażenie. To tam właśnie dotarli odkrywcy tej bezludnej wyspy w 1419 roku.

Wieczorny powrót do bazy bez czołówek, bo księżyc nad przylądkiem świecił jak latarnia. Wyborny towarzysz podróży.